Tổng quan về Quẻ số 18 – Cổ (蠱卦)
• Tên quẻ: 蠱 – Cổ
• Hán nghĩa: sâu đục, thối rữa, mục nát → ẩn dụ cho sự hư hỏng, suy đồi, cần sửa chữa
• Thượng quái: Cấn – Núi (☶)
• Hạ quái: Tốn – Gió (☴)
• Hình tượng: Gió bị chặn lại dưới chân núi, không lưu thông, gây nên tình trạng tích tụ, mục rữa, trì trệ → tượng trưng cho một hệ thống cũ kỹ, cần cải tổ toàn diện.
Ý nghĩa sâu xa của Quẻ Cổ
1. Nhận ra cái đã hỏng, không né tránh
Quẻ Cổ mô tả một thời kỳ hỗn loạn, khi những gì xưa cũ đã mục nát:
– Đạo lý bị đảo lộn, truyền thống xuống cấp, tổ chức rối ren.
– Nếu né tránh, bao che, sợ đụng chạm, thì cái hư sẽ càng lún sâu.
→ Người quân tử thấy cái sai, cái cũ, thì không tránh né, mà đứng ra sửa chữa, cải tổ một cách chính trực.
2. Sửa lỗi tổ tiên, sửa lỗi hệ thống
“Cổ” cũng nói về việc sửa lại cái sai của thế hệ trước, không oán trách, mà gánh lấy trách nhiệm, để tái lập trật tự và đạo lý đúng đắn cho thế hệ hiện tại và tương lai.
3. Sửa là một tiến trình – không phải một lần là xong
Sửa lỗi không thể làm hấp tấp. Phải hiểu rõ căn nguyên vấn đề, và kiên trì cải tổ từ gốc.
Người quân tử phải có ý chí, trí tuệ và lòng dũng cảm để làm điều đó.
Diễn giải từng hào trong Quẻ Cổ
Hào 1 (Sơ lục):
Sửa lỗi của cha. Có quyết tâm thì kết quả tốt, dù ban đầu khó.
Nghĩa: Người con gánh trách nhiệm sửa lỗi của cha → nếu làm đúng đạo, cuối cùng sẽ thành công.
Thông điệp: Dám nhìn vào lỗi cũ – là bước đầu của trưởng thành.
Hào 2 (Lục nhị):
Sửa lỗi của mẹ. Khó giữ vững.
Nghĩa: Cảm xúc chi phối, dễ mù quáng, dẫn đến thiếu sáng suốt trong sửa chữa.
Thông điệp: Phải tách bạch tình cảm – lý trí khi hành động.
Hào 3 (Cửu tam):
Sửa lỗi của cha. Có chút hối tiếc, nhưng không lỗi lớn.
Nghĩa: Hành động đúng, nhưng có thể sơ suất hoặc quá tay. Tuy nhiên vẫn trong giới hạn cho phép.
Thông điệp: Làm điều đúng dù có sai nhỏ – vẫn tốt hơn là không làm.
Hào 4 (Lục tứ):
Bao che lỗi cha. Bị chỉ trích.
Nghĩa: Vì tình cảm hoặc sĩ diện mà không sửa, còn che giấu lỗi cũ → gây hậu quả.
Thông điệp: Không trung thực khi đối mặt sự thật sẽ gây hại về sau.
Hào 5 (Lục ngũ):
Sửa lỗi cha một cách đúng đắn. Được ca ngợi.
Nghĩa: Hành động chính trực, đúng mức, được lòng người. Đây là vị trí lý tưởng của người cải cách.
Thông điệp: Sửa sai đúng lúc, đúng cách → phục hồi đạo lý.
Hào 6 (Thượng cửu):
Không tham chính, giữ lý tưởng cao cả.
Nghĩa: Không can thiệp trực tiếp vào cuộc cải tổ, nhưng giữ đạo đức, phẩm hạnh → vẫn là người đáng kính.
Thông điệp: Không phải ai cũng cần “lao ra tiền tuyến”, nhưng vẫn có thể sống đúng đạo.
Tổng kết ý nghĩa Quẻ Cổ
• Cổ là quẻ của sự cải cách, thanh lọc, tái thiết.
• Dù khó, dù bị chỉ trích, người quân tử vẫn chọn sửa hơn là che giấu.
• Cổ dạy ta:
Đừng sợ hư hỏng. Hư là để biết mà sửa. Và sửa là trách nhiệm, không phải là tội lỗi.
Trong Human Design: Gate 18 – Correction / Work on What Has Been Spoiled
• Gate 18 tương ứng với quẻ Cổ.
• Đây là cổng của sự chỉnh sửa, hoàn thiện, phát hiện những khiếm khuyết trong hệ thống và con người.
• Người mang Gate 18 thường có khả năng phân tích, thấy rõ điều gì không đúng, và đưa ra giải pháp cải tiến.
• Tuy nhiên, nếu không cẩn thận, họ có thể trở nên phán xét, cầu toàn, và mất kết nối cảm xúc với người khác.
• Tinh thần: Cải tổ là vì yêu, không phải vì chỉ trích.
